هفته نامه«نماینده»/ به مناسبت انتخاب عنوان تولید و اشتغال برای سال ۹۶ سراغ «نظر افضلی» نایبرئیس کمیسیون کشاورزی و نمایندۀ مردم نهبندان در مجلس رفتیم تا راهکارهای پیشنهادی وی برای دستیابی به نتیجۀ مطلوب را جویا شویم.
* برای ورود به بحث، اگر نکتهای دربارۀ شعار سال دارید بفرمائید.
یکی از مشکلات اساسی در کشور ما بحث اشتغال و تولید است؛ مقام معظم رهبری نیز بهحق امسال را بسیار بامسما نامگذاری نمودهاند. اقتصاد مقاومتی همان بحث اصلی و شاهکلید حل مشکل اقتصاد کشورمان است و دو مؤلفه مهم آن هم تولید و اشتغال است. در چند سال اخیر به هر دلیلی آن قدمهای اصولی برداشته نشد؛ در فرصت فعلی امکان حلاجی و ارزیابی تمامی دلایل آن نیست؛ اما آنچه امروز مهم است اینکه در شرایط فعلی مملکت، موضوع حیاتی تولید را جدی بگیریم تا به تبع آن بحث اشتغالزایی ناشی از تولید فراهم شود.
* شما چه روشی را برای وصول سریعتر به نتیجه پیشنهاد میکنید؟
تا زمانی که منابع ما محدود باشد و از طرفی هم تقاضا زیاد باشد، راهی نداریم جز اینکه همین منابع محدود را بهصورت بهینه استفاده کنیم و نهایتاً در موقعیتی که مسئله اشتغال حیاتی و جدی است، بهترین راه مصرف این منابع محدود، سوق دادن منابع موجود به سمت تولید است. باید تلاش کنیم تا در راستای تولید کالاهایی که در داخل کشور مصرف دارند و هم در کشورهای همسایه مورد استقبال قرار میگیرد قدم برداریم؛ بعلاوه اینکه یک مدیریت جدی، اصولی و علمی در بحث واردات هم داشته باشیم.
* به واردات اشاره کردید؛ وضعیت امروز واردات مطلوب است؟
اگر توجه ما تنها معطوف به تولید باشد و دقت لازم را در موضوع کنترل واردات نداشته باشیم شاید به نتیجه مطلوب دست پیدا نکنیم؛ شاید همه استحضار داشته باشند که صنایع کوچک و متوسط ما متأسفانه به دلیل برخی مشکلات از جمله عدم کنترل واردات زمینگیر شدهاند. اساساً آنچه موجب رکود در بخش تولید صنایع کوچک و متوسط شد، یکی عدم نظارت بر کنترل واردات و دیگری بهرههای بسیار بالای بانکی است. اگر این دو مورد را بهعنوان دو ستون اصلی برای ارتقای سطح تولید جدی بگیریم میتوانیم تولید را در کشور ساماندهی کنیم.
* مسئولان برای رفع مشکل اشتغال باید چه کنند؟
رونق تولید یعنی ایجاد اشتغال. بحران بیکاری بهعنوان یک معضل اساسی و جدی در جامعه امروز ایران شناخته میشود و همانطور که آمارها گویاست و مقام معظم رهبری هم بهحق اشارهای به آمارها داشتند، ما جوانترین کشور دنیا را با این سطح از تحصیلات داریم؛ اگر بتوانیم تولید را مدیریت کنیم، خواهیم توانست از این نعمت بزرگ بهره ببریم. گاهی افسوس میخورم که اگر از این نعمت بهدرستی استفاده نشود میتواند به یک آسیب جدی برای کشور تبدیل شود.
* شما بهترین راه مصرف منابع محدود را سوق دادن به سمت تولید دانستید. بیشتر توضیح میدهید؟
گاهی مشاهده میشود که سرمایه بسیار کلانی در برخی بخشها هزینه میشود اما میزان اشتغالزایی آن حوزهها کم است. در شرایط فعلی باید مسئولان و تصمیمگیران و تصمیم سازان دست به دست هم بدهند و به سمت ایجاد مراکز تولیدی با اشتغالزایی بالا بروند. امیدوارم بتوانیم با ساماندهی تولید در زمینههای مختلف به گونهای که اشتغال را بهعنوان اساسیترین محور در تولید ببینیم و به سمت ایجاد کارخانهها و کارگاههایی برویم که میزان اشتغالزایی بالایی داشته باشند.
* با توجه به اینکه استقبال مردم از تولیدات داخلی کمی ضعیف است، برای صادرات چه قدمهایی لازم است؟
خوشبختانه به همت عزیزانی در نیروهای مختلف اقتصادی، انتظامی و امنیتی کشورمان، همسایگان خوبی داریم که بهراحتی میتوانیم کالاهای خود را در آن جا عرضه کنیم تا بهجز بازار داخلی کشورمان از ظرفیت بازارهای هدف همسایه هم بهخوبی استفاده کنیم. اگر مدیریت خوبی صورت بگیرد تا کیفیت کالاهای تولیدی افت نداشته باشد و بتواند با از نظر کیفیت با کالاهای کشورهای دیگر رقابت کند، بازارهای بسیار خوبی برای ما هستند تا ما بتوانیم با شتاب خوبی میزان تولیدمان را بالا ببریم.
در حال حاضر کالاهای ایرانی در کشورهای همسایه بهوفور دیده میشود، گر چه متأسفانه همین استقبال خوبی که در ابتدا شده است، شاید باعث شده برخی تولیدکنندگان و صادرکنندگان در محصولات خود مقداری کاهش کیفیت داشتند. این مسئله مهمی است که سیستمهای نظارتی ما باید آن را جدی بگیرند و ما کیفیت خوبِ محصولاتمان از دید کشور همسایه را به همین شکل حفظ کنیم.
* شما به اینکه مسئولان فعلی کشور بتوانند همۀ این راهکارها را اجرایی کنند خوشبین هستید؟
ما در ابعاد مختلف علوم روز همچون هوافضا، فناوری اطلاعات، نانوتکنولوژی و ... موفقیتهای زیادی داشتهایم. مطمئن هستم در بحث ایجاد اشتغال و کارگاههای تولیدی در مقایسه با این کارهای بزرگی که انجام دادهاند کار دشواری نخواهد بود. قطعاً اگر ریلگذاری در راستای تقویت بنگاههای تولیدی بهخوبی صورت بگیرد و از سوی دیگر سیستمهای نظارتی کار خود را بهدرستی انجام دهند مطمئناً در مدتزمان کوتاهی خواهیم توانست قدمهای بلندی را برداریم.
درصورتیکه سرمایهگذاری لازم برای بخش خصوصی (داخلی و خارجی) فراهم کنیم و مشکلات موجود را از بین ببریم حتماً با شتاب بالایی مسئله اشتغال را ساماندهی خواهیم کرد تا امسال را همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند سالی رقم بزنیم که در طول تاریخ انقلاب اسلامی شاخص باشد.
اگر مؤلفههای قید شده را جدی بگیریم و عالمانه روی آنها کار کنیم، موفقیت ما پیچیده نخواهد بود. ایرانیها ثابت کردهاند که هر زمان خواستهاند و عزم راسخی نسبت به موضوع نشان دادند انصافاً خوب حرکت کردند. چهبسا حتی قدمهایی را برداشتند که راه صدساله را در یک شب طی کردند.
نظر شما